Studenten ontwerpen moderne overtoom

[Guido]

In diverse nieuwbouwwijken wordt water gebruikt om de aantrekkingskracht van de locatie te vergroten. Helaas wordt bij de ontwikkeling van deze wijken te vaak niet gedacht aan de ontsluiting over het water. De bewoners kunnen met de boot enkel binnen de eigen wijk varen, omdat deze niet is aangesloten op de omliggende wateren. De Harnaschpolder in Delft is zo'n nieuwbouwwijk: het peil van de sloten in deze woonwijk is lager gelegen dan het peil van de omliggende vaarten die een vaarnetwerk vormen in de gehele omgeving. Een gemiste kans vinden bewoners. Aansluiting via een nieuwe sluis is veel te duur. Studenten van de Hogeschool Rotterdam werkten een oude, goedkope oplossing uit: de overtoom.

In de middeleeuwen, toen sluizen ook te duur waren, was de overtoom een gangbaar middel om schepen van laag naar hoog water te krijgen. Er werd een rollenbaan van hout aangebracht op de kade en een spaakwiel. Door een touw te verbinden tussen het schip en het wiel, kon met een draaiende beweging aan het wiel het touw opgewonden worden waardoor het schip uit het water over de rollenbaan werd getrokken. Tot in de twintigste eeuw waren overtomen in gebruik.

Overtoom te Nieuwersluis (foto Pieter Klein)

"Zo'n overtoom zou een uitkomst bieden om moderne waterwoonwijken te verbinden met doorgaand vaarwater, of gebieden die in de loop der tijd zijn afgesloten van doorgaand vaarwater door bijvoorbeeld lage bruggen of gedempte watergangen. Hiermee wordt een meerwaarde gecreëerd voor aan het water gelegen woningen". Dit stellen de studenten van de Hogeschool Rotterdam. Zij ontwierpen in opdracht van het Expertise Platform Water een moderne overtoom uit duurzame, onderhoudsarme composiet constructiematerialen, die de laaggelegen watergangen in een woonwijk verbindt met doorgaand vaarwater. Deze overtoom is geschikt voor kleine recreatieschepen (sloepen, kleinste klasse motorboten), is door recreatievaarders zelf eenvoudig te bedienen en tevens bestand tegen vandalisme en onjuist gebruik.

Sfeerimpressie moderne overtoom.

Locaties in de regio waar deze overtoom toepasbaar zou zijn en meerwaarde zou kunnen creëren zijn er genoeg. Bijvoorbeeld alleen het verbinden van de nieuwe 'waterwijk' Harnaschpolder in Delft met de Lookwetering. Hierdoor komen de woningen van de Harnaschpolder in verbinding met de doorgaande vaarwegen en kunnen bewoners een sloepje achter hun huis afmeren. Een andere mogelijkheid zou de ontsluiting van de Zilvergracht in Berkel en Rodenrijs via de Bovenvaart en Berkelse Zweth met de Delftse Schie en de daaraan gekoppelde doorgaande vaarwegen zijn.

Het Expertise Platform Water heeft in haar eigen rapport onder meer voorgesteld een overtoom aan te leggen van de Tweemolentjeskade naar de Delftse Hout. Tezamen met het weer in gebruik nemen van het sluisje in de Tweemolentjeskade zou daarmee de Delftse Hout ontsloten zijn voor bijvoorbeeld de watertaxi. De fraaie oplossing van de studenten brengt weliswaar de nodige kosten met zich mee, maar zou een interessant “zicht”project voor Delft zijn. Als je daar ook nog de TU Delft en één of meerdere kennisinstituten op watergebied bij betrekt, is de spin-off nog groter. En passant zou dan ook eindelijk iets op watertoeristisch gebied zijn gepresteerd!

Het wachten is dus op een gemeente of projectontwikkelaar die van een 'waterwijk' een echte waterwijk wil maken!

Sfeerimpressie moderne overtoom.

Download het volledige rapport van Maaike Bon, Frank van Dijk, Bart Janssen, Thorby van de Polder, Corné van der Sluijs en Eline de Wit hier.

[Koos Langelaan]

Zoals je ziet, niets nieuws onder de zon, deze overtoom zag ik vorig jaar in Noord-Holland.

[Guido]

Het principe van deze studenten is wel anders, Koos, de schepen worden in een bakje over rails gereden waardoor ook een weg op een dijk kan worden gekruist!

[Koos Langelaan]

Klopt, heb ik gelezen. Maar ook hier worden de bootjes niet over het  kale beton gesleept, zoals je ziet ligt er  ook een rail en vooraan op de foto zie je vier paaltjes uit het water steken, hier ligt de lorry.

Ook heb je scheepsliften waarbij de boot in een bak wordt gevaren en dan gevuld met water, dus drijvend, tegen een helling omhoog gaan (o.a. Ronquires en Arzvillier)

Droog, dus op een lorry, zie je zulke oude scheeps overtooms nog in Polen

Ook hier in NL, bij de verbinding van de Larservaart in de Flevopolder, met de Randmeren heeft men ooit een plan geopperd om een overtoom te maken, maar uiteindelijk is toch de keus op een sluis gevallen.

[Frank van den Hoven]

Dat klinkt perspectiefvol! Ik hoop dat het toepassing gaat vinden o.a. op de genoemde locaties, en men zo aanvankelijk gemiste watertoeristische kansen alsnog realiseert. Op welke locatie is die overtoom van die recente foto Guido? Dan kan ik daar aandacht aan besteden bij mijn homepage van de plaats in kwestie.

[Guido]

Frank, in Delft, op de grens met Den Hoorn, aan de Look, het is te lezen in het rapport van de studenten!

[Frank van den Hoven]

Sorry Guido ik zat te slapen, ik bedoelde waar die overtoom is in de eerste reactie, het valt me nu pas op dat dat een reactie van Koos Langelaan is, dus Koos, ik ben benieuwd in welke plaats die Overtoom in NH ligt, weet je dat nog? Ik ga het rapport overigens zeker lezen.

[Frank van den Hoven]

Gedegen rapport. Goed dat ook door de inbreng van ter zake kundige derden is geborgd dat de ontwerpen en de vele cijfers valide zijn, en dat het ook bruikbaar gemaakt is voor elders in den lande. Alleen jammer dat er geen eindredacteur naar heeft gekeken; er zitten wat taal- en stijlfoutjes in, maar ach als we maar begrijpen wat er bedoeld wordt, is tegenwoordig helaas een in opmars zijnd statement.

[Frank van den Hoven]

Ik heb je pagina gelinkt op onze pagina van Delft, in de hoop dat het zo mede moge bijdragen aan bredere bekendheid, en hopelijk realisatie van e.e.a.

[Koos Langelaan]

Deze overtoom ligt in Broek op Langedijk Frank.

[Frank van den Hoven]

Dank Koos. Ik zal hem beschrijven bij onze pagina van B.o.L.