Delfland heeft hoogste zuiveringsbelasting van Nederland: wat gaan we daar aan doen?

[Guido]

Het bedrag dat in Delfland nodig is om het afvalwater van 1 inwoner te zuiveren is het hoogste van alle waterschappen, te weten 49 euro per i.e. (inwoner equivalent), tegen minder dan 24 euro gemiddeld in het land. Dit resulteert in een zuiveringsheffing (belasting) van 65 euro per jaar, circa een kwart boven het landelijk gemiddelde van 50 euro. Dit blijkt uit het rapport ‘Bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer 2009 Waterschapsrapport voor Hoogheemraadschap van Delfland'. De AWP Delfland stelt hier vragen over.

 

In de bedrijfsvergelijking zijn de prestaties op het gebied van zuiveringsbeheer van Delfland voor 1999, 2002, 2006 en 2009 vergeleken met die van de andere waterschappen. Hieruit blijkt dat Delfland afgelopen jaren op het gebied van zuiveringsbeheer een goede slag heeft gemaakt: de zuiveringsprestatie is belangrijk verbeterd sinds 1999 en ook het voldoen aan lozingseisen uit de vergunning en de afnameverplichting gaat steeds beter. Het aantal personeelsleden per zuiveringseenheid is gedaald, terwijl Delfland qua ziekteverzuim en ongevalmeldingen tot de laagste van de waterschappen behoren.

 

Rwzi Harnaschpolder, 2009

Deze verbeteringen zijn erg mooi, maar er is een aantal zaken waar Delfland zeer slecht scoort, waaronder:

• Delfland heeft zeer hoge operationele onderhoudskosten (personeel, materieel);
• Het specifieke energiegebruik van de zuiveringen is veel hoger dan het landelijk gemiddelde;
• De dosering van chemicaliën is sinds 1999 bij Delfland verdrievoudigd (landelijk x 1,4);
• De kosten van exploitatie en instandhouding zijn bij Delfland het hoogste van alle waterschappen (65% hoger dan het gemiddelde);
• 9,8% van het personeel dat bij Delfland werkzaam is op het gebied van zuiveringstechnische werken bestaat uit management, meer dan het dubbele van het landelijk gemiddelde van 4,4%.

 

Deze punten zijn mogelijk mede oorzaak van de hoge zuiveringslasten. Naar aanleiding van de Bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer 2009 heb ik daarom de volgende vragen gesteld aan het college van Dijkgraaf en Hoogheemraden:

1. Delfland heeft een gloednieuwe state of the art zuivering als de Harnaschpolder in gebruik die 60% van het afvalwater voor haar kiezen neemt. Hoe kan het dan dat Delfland:
   i) Zulke hoge operationele onderhoudskosten heeft?
   ii) Toch zoveel energie en chemicaliën gebruikt om het zuiveringsproces te voeren?
   iii) Zulke hoge kosten voor exploitatie en instandhouding heeft?
   iv) Er zoveel management nodig is?
2. Wat wordt eraan gedaan om de punten waarop Delfland zeer slecht scoort in gunstige zin te beïnvloeden?
3. Welke mogelijkheden ziet D&H om de zuiveringskosten per i.e. en daarmee de zuiveringsheffing (belasting) terug te dringen?
4. Nu in het Bestuursakkoord Water is afgesproken dat al eind 2011 voorstellen voor besparingen in de afvalwaterketen moeten worden ingediend, gaat Delfland dan inzetten op een upgrade van de zuiveringen of juist inzetten op verbetering van de gemeentelijke riolering?

[Guido]

Zie hier de uitgebreide inhoudelijke beantwoording van het college op bovenstaande vragen en de bijlage waarnaar in de beantwoording wordt verwezen.

In de dienstverleningsvergoeding die Delfland betaalt aan Delfluent zijn de onderhoudskosten gedurende de looptijd van de contractperiode constant (behoudens prijsindexatie). Dit betekent dus dat de totale onderhoudskosten verdeeld zijn over 30 jaar.

Verder komt het erop neer dat de energiekosten veroorzaakt worden door de ligging van de nieuwe AWZI Harnaschpolder. Hierdoor moet al het gezuiverde afvalwater van deze zuivering over een 10 kilometer lange persleiding naar AWZI Houtrust verpompt worden. Op AWZI Houtrust wordt dit vervolgens samen met het gezuiverde afvalwater van AWZI Houtrust over een 2,5 kilometer lange persleiding naar de Noordzee verpompt. Dit verpompen van het gezuiverde afvalwater vergt veel energie. Deze situatie waar Delfland mee te maken heeft is uniek in Nederland.
Daarnaast is AWZI Houtrust omgebouwd om vergaande stikstofverwijdering mogelijk te maken, waarbij uitgegaan moest worden van het bestaande zuiveringsconcept. Dit was mogelijk door een relatief grote recirculatiestroom van lager gelegen onderdelen naar hoger gelegen onderdelen te verpompen, wat erg veel energie vereist. In het kader van MJA-3 worden er momenteel diverse optimalisatiestudies uitgevoerd om het energieverbruik te verlagen.

Bij het zuiveren van afvalwater worden bij meerdere processen chemicaliën gebruikt t.w.:
1) stikstofverwijdering (methanol of azijnzuur niet gevraagd in de benchmark),
2) fosfaatverwijdering, in de vorm van ijzerzouten (zie blz. 48 rapportage bedrijfsvergelijking)
3) slibontwatering
De geconstateerde stijging van het chemicaliënverbruik heeft enkel betrekking op het verbruik t.a.v. de slibontwatering, welke slechts een klein deel vertegenwoordigd van het totale chemicaliënverbruik.
Het chemicaliënverbruik voor stikstof- en fosfaatverwijdering is door introductie van biologische stikstof- en fosfaatverwijdering (door nieuwbouw AWZI Harnaschpolder en ombouw AWZI De Groote Lucht en AWZI Houtrust) veel lager dan in 1999.
Het chemicaliënverbruik t.b.v. de slibontwatering is inderdaad gestegen. De stijging kan vooral toegeschreven worden aan de nieuwe zuiveringsconcepten (biologische stikstof- en fosfaatverwijdering). De algemeen bekende keerzijde van de introductie van stikstof- en biologische fosfaatverwijdering op zuiveringen is dat er meer chemicaliën nodig zijn voor de slibontwatering. Dit nadeel weegt echter ruimschoots op tegen het verminderde chemicaliënverbruik t.b.v. stikstof- en fosfaatverwijdering.
In totaliteit is het chemicaliënverbruik t.o.v. 1999 sterk verminderd.

Sinds 2010 zijn er structurele maatregelen genomen om de zuiveringskosten te verlagen. De voornaamste maatregelen betreffen: vermindering verbruik chemicaliën, minder advies- en onderhoudskosten. Daarnaast wordt er door middel van samenwerking met andere waterschappen verschillende producten zoals chemicaliën en inkoop elektriciteit (HVC) gezamenlijk aanbesteed, teneinde de zuiveringskosten nog meer te verlagen.
Hierbij past de kanttekening dat de totale zuiveringskosten merendeels worden bepaald door de dienstverleningsvergoeding aan Delfluent en de kapitaallasten.