Sloop oude gemaal Nootdorp niet nodig

[Guido]

Op 23 april 2009 besloot de Verenigde Vergadering (VV) van het Hoogheemraadschap van Delfland tot de sloop van het oude gemaal Nootdorp in de Delftse Hout. Het gemaal is vervallen, verzwakt de veenkade en wordt niet meer gebruikt. Dijkgraaf en heemraden gaven aan dat het gebouw geen historische waarde heeft. Tevens werd in het debat aangevoerd dat in het verleden is gekeken naar de mogelijkheden van verkoop en een passende bestemming, maar dat Delfland daar niet in is geslaagd. Dit laatste blijkt niet waar te zijn.

Een motie van PvdA en Water Natuurlijk om het gemaal voorlopig te behouden haalde het ondanks steun van AWP Delfland niet. De VV besloot daarom krediet voor de sloop beschikbaar te stellen. De sloopvergunning was vooruitlopend op dit besluit al door Delfland aangevraagd.

Via een bericht in Algemeen Dagblad editie Delft kwam de AWP Delfland er achter dat de natuurhistorische vereniging KNNV al in juli 2008 een brief aan dijkgraaf en heemraden had gestuurd om hen te wijzen op de historische waarde. De KNNV stelt in deze brief dat zij het gebouw graag wil gebruiken als informatiecentrum voor bezoekers van de Delftse Hout en dat de KNNV bereid is om fondsen te werven voor de renovatie.

De AWP Delfland stelde daarom in de VV kritische vragen aan het college. De AWP Delfland is namelijk net als de KNNV van mening dat dit karakteristieke gebouw aan de rand van de Delftse Hout dient te worden behouden. Dit initiatief lijkt een prachtige kans voor Delfland om met een maatschappelijke vereniging een samenwerking in het algemeen belang aan te gaan. Het reeds gereserveerde krediet zou aangewend kunnen worden voor dijkherstel, zodanig dat het oude gemaal niet hoeft te worden gesloopt.

De verantwoordelijk hoogheemraad beloofde in de VV dat hij per brief de KNNV zou uitnodigen om met een voorstel te komen. In de VV erna en tijdens de VV van oktober bleek echter dat deze brief nog steeds in de pijplijn zat en dus nog niet verzonden was.

Pas bij de stukken voor de VV van november blijkt de brief eindelijk te zijn verstuurd. Wat blijkt, er zijn gesprekken gaande over de verkoop met de gemeente Delft en een derde partij, welke tot doel heeft het aankopen, restaureren en herbestemmen van cultureel erfgoed, waarbij het de bedoeling is dat het object na restauratie als woning wordt gebruikt. Over het aanbod van de KNNV om het gebouw te kopen om het als bezoekerscentrum voor de Delftse Hout te gebruiken wordt met geen woord gerept. Vreemd en daarom zal ik tijdens de komende VV op 19 november het college wederom vragen stellen over dit onderwerp.

[Guido]

Tijdens de VV meldde de verantwoordelijk hoogheemraad dat de KNNV heeft aangegeven niet in staat te zijn de risico's te dragen voor het aankopen en restaureren van het gemaal Nootdorp. Navraag bij de KNNV leerde ons dat de KNNV dit niet gezegd had. Integendeel. Bovendien heeft de KNNV inmiddels gesproken met een deskundig bedrijf op het gebied van funderen en heien in kleine ruimtes en gevoelige omgevingen, dat graag een eerste analyse zou willen maken van het funderingsprobleem en de kosten van een oplossing hiervan. Bovendien heeft de KNNV een plan voor het ten dele inrichten van het Gemaal met een vaste tentoonstelling over de waterstaatkundige, cultuur- en natuurhistorische geschiedenis van de omliggende polders, parken en recreatiegebieden en hun intensieve relatie met de geschiedenis van de stad Delft. Hiermee denken zij een goede bijdrage te kunnen leveren aan de doelstelling van de gemeente om dit gebied meer identiteit te geven.

Op advies van de AWP Delfland en Water Natuurlijk heeft de KNNV contact opgenomen met de verantwoordelijk hoogheemraad. Het misverstand is opgelost. De KNNV had in een eerder gesprek over een financiele bovengrens gesproken waarboven de restauratie van het Oude Gemaal niet meer realistisch zou zijn en deelname van de KNNV aan een dergelijk project niet verwacht moest worden. De uitspraken van de hoogheemraad moeten in dat licht gezien worden. Verder is afgesproken na overleg met de projectleider bij Delfland contact op te nemen met Stadsherstel Den Haag e.o. om te kijken of daarmee de krachten kunnen worden gebundeld.

[Frank van den Hoven]

Dag Guido,
Ik lees dit nu pas, n.a.v. een bericht ergens op een Linkedin-groep. Ik vestig middels een site landelijk de aandacht op het buitengebied in bredere zin en dat we ons, waar mogelijk, zouden moeten inzetten voor het behoud van bijzondere biotopen, zoals in dit geval een oud gemaal. En niet volgens de weg van de minste weerstand alles maar platwalsen in het kader van de `vooruitgang`. Het is toch mooi als je de geschiedenis van een gebied aan de hand van zulk soort objecten ook ter plekke kunt ´lezen´. Vaak zijn er best alternatieven mogelijk, als je zoals in dit geval breder kijkt dan sec door de waterstaatkundige bril. Als je het breder trekt en er bijv. ook cultuurhistorie, natuur, toerisme en recreatie en de identiteit van een gebied bij betrekt, is er vaak best wat mogelijk. Als je zo´n karakteristiek pand kunt behouden door er een bezoekerscentrum van te maken, prima toch. En als er op zo´n manier meer partijen belang bij hebben zijn er mogelijk ook meer fondsen voor aan te boren. Zo snijdt het mes aan meer kanten. Is er inmiddels al meer bekend over de kansen van het KNNV-project?

[Guido]

Beste Frank,
dank voor je reactie.
De onderhandelingen lopen nog! Zodra meer bekend is, zal ik dat zeker hier neerzetten.
Met vriendelijke groeten,
Guido

[Frank van den Hoven]

Okee.
Ik kom al Googlend nog de volgende tekst tegen over dit gemaal:
"Poldergemaal Nootdorp
Het negentiende-eeuwse stoomschepradgemaal in Nootdorp – volgens het hoogheemraadschap Delfland
het oudste werkende gemaal in Nederland – zal binnenkort vervangen worden, aangezien de fundering verzakt. Naast het oude gemaal is een nieuw gemaal in aanbouw (NRC Handelsblad, 5-11-2002)."
Volgens dit artikel was het destijds dus het oudste nog werkende gemaal in NL. Lijkt me dus bepaald wel van cultuurhistorische waarde en dus iets om trots op te zijn als streek en als het even kan, mits waterstaatkundig en financieel verantwoord en er een zinvolle herbestemming gevonden kan worden, te behouden.
Gegroet,
Frank van den Hoven

[Guido]

Inmiddels heeft de KNNV van de adviseur Vastgoed van Delfland vernomen dat het college van D&H op 28 februari een besluit zal nemen over het aan de markt aanbieden van het Oude Gemaal. De KNNV heeft de adviseur laten weten dat zij en hun sponsor nog steeds interesse hebben in de overname en renovatie van het gemaal en ingebruikname voor natuur- en recreatieve doelstellingen in het Delftse Hout. Dit ondanks dat de bij de gemeentelijke monumentale status behorende subsidie inmiddels is komen te vervallen.

De AWP Delfland maakt zich zorgen over het aan de markt aanbieden van dit gemaal. Wij zijn van mening dat een openbare verkoopprocedure zich niet leent voor de verkoop van het gemaal gezien de bijzondere aspecten die er aan vastzitten:
a)    Met name de aanwezigheid van de in het kader van de Flora- en faunawet strikt beschermde vleermuizenkolonie. Het gebouw heeft op dit moment nog de bestemming 'wonen'. Dit botst ons inziens met de aanwezigheid van de kolonie. Bewoning van het pand zal, vrezen wij, binnen de kortste keren leiden tot het vertrek van de vleermuizen.
b)    Het gemaal vormt mogelijk een zwakke schakel in de waterkering. De veiligheid dient gewaarborgd te worden.

Ook heeft de AWP geconstateerd dat het college het besluit heeft genomen ook het historische gemaal Holierhoekse- en Zouteveensepolder langs de Vlaardingervaart, in de verkoop te doen.

Daarom heb ik in de VV van 16 februari 2012 namens de AWP de volgende vragen aan het college gesteld:

Verkoop gemaal Nootdorp:

1.    Kan het college aangeven waarom het zolang heeft moeten duren voordat in februari 2012 eindelijk het besluit genomen zal worden dat het college voor februari 2010 had willen nemen? Is deze lange besluitvormingsperiode er de oorzaak van dat de gemeentelijke monumentensubsidie inmiddels is komen te vervallen?

2.    A) Is het college, net als de AWP Delfland, van mening dat het gemaal bij voorkeur een bij de monumentstatus en natuurwaarden passende bestemming dient te krijgen?
B) Hoe waarborgt het college dat bij verkoop deze waarden zullen worden behouden? Hierbij denken wij met name aan de waterkelder met varens en vleermuizen.
C) Hoe waarborgt het college dat bij verkoop aan de bepalingen en voorwaarden i.v.m. de bescherming van het dijklichaam wordt voldaan? Dit in verband met de grote onzekerheden omtrent de toestand van de fundering.

Verkoop gemaal Holierhoekse- en Zouteveensepolder:

3.    A) U bent van plan tot verkoop van het historische gemaal Holierhoekse- en Zouteveensepolder langs de Vlaardingervaart over te gaan. Wat is het beleid van Delfland met betrekking tot historisch vastgoed? Hierover is een nota toegezegd: vindt u het niet logisch eerst deze nota af te ronden voordat de beslissing tot verkoop wordt genomen?
B) Bij de kadeverbetering commandeurspolder zijn kosten nog moeite gespaard om ervoor te zorgen dat de kadeverbetering niet ten koste van het waardevolle cultuurlandschap van Midden-Delfland gaat. Waarom gaat u anders om met andere elementen van dit waardevolle cultuurlandschap zoals historische gemalen?

Hoogheemraad Wiegman antwoordde namens het college dat de kopers van het gemaal Nootdorp zich dienen te houden aan de Flora- en Faunawet en Delflands keur en dat dit voldoende waarborg biedt en het onnodig maakt om extra eisen bij de verkoop te stellen. Er komt binnenkort een notitie naar de VV over het historisch vastgoed.

[Frank van den Hoven]

Curieus inderdaad dat men er 2 jaar over heeft moeten doen om zo te zien nog geen stap verder gekomen te zijn, behalve mogelijk het verspelen van subsidie... Dat 'aan de markt aanbieden' betekent wellicht een principebesluit om het uberhaupt ja of nee aan 'de markt' aan te bieden, waarna men bij positief besluit naar ik mag hopen alsnog met KNNV om de tafel gaat zitten. Dat plan klinkt goed, passend bij de doelstellingen van wat de diverse partijen met dit bijzondere cultuurlandschap willen. Er wordt veel tijd, geld en energie (en terecht) besteed aan het behouden en ontwikkelen van Midden-Delfland als groene long tussen de versteende steden en daar past zo'n herbestemd pand prima in. Het zou toch zonde zijn om het bij openbare inschriving voor een paar centen meer aan welke partij ook te verkopen, met een ongewisse en landschappelijk wellicht ongewenste herbestemming.

[Guido]

Beste Frank, helemaal mee eens, maar Delfland zit natuurlijk wel vast aan de aanbestedingsregels. Het gemaal zal daarom niet zomaar aan de KNVV overgedragen kunnen worden, vrees ik.

[Frank van den Hoven]

Ik dacht dat een persoon of instantie een eigendom mag verkopen aan wie hij wil, wist niet dat daar ook aanbestedingsregels voor gelden.

[Guido]

Het gemaal is nog altijd niet verkocht, maar het begint erop te lijken dat er wat gaat gebeuren. Lees hier verder.